Ulga na start – zwolnienie ze składek ZUS przez pierwsze 6 miesięcy
Spis treści:
Kto może skorzystać z ulgi na start?
Ulga na start polega na tym, że przez pierwszych sześć miesięcy od dnia rozpoczęcia działalności gospodarczej przedsiębiorca nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym. Została wprowadzona w 2018 roku w tzw. “Konstytucji Biznesu”. Przyjrzyjmy się bliżej temu rozwiązaniu.
Ulga na start to preferencja przeznaczona dla młodych przedsiębiorców. Nie chodzi tu jednak o wiek, ale staż biznesowy. Mogą z niej bowiem skorzystać przedsiębiorcy rejestrujący działalność po raz pierwszy lub tacy, którzy wprawdzie kiedyś ją prowadzili, ale następnie zamknęli ją lub zawiesili na co najmniej 60 miesięcy (5 lat).
Zobacz także: Najważniejsze przepisy dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce
Ulga na start to wyłom od ogólnej zasady, zgodnie z którą osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą, jeśli nie mają innych tytułów do ubezpieczeń, podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania jej wykonywania.
Poza tym, że od zakończenia/zawieszenia poprzedniej działalności musi minąć co najmniej 60 miesięcy, są jeszcze inne warunki skorzystania z ulgi.
Jest ona przeznaczona dla przedsiębiorców, którzy:
- Są osobami fizycznymi, czyli prowadzą działalność jednoosobową albo są wspólnikami spółek cywilnych,
- Nie wykonują działalności na rzecz byłego pracodawcy, u którego w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym pracowali na etacie i wykonywali czynności wchodzące w zakres obecnie wykonywanej działalności,
- Nie podlegają ubezpieczeniu w KRUS,
- Przedmiot umowy ze zleceniodawcą (agencyjnej, zlecenia lub o świadczenie usług) jest taki sam jak przedmiot prowadzonej przez nich działalności,
- Osiągane przychody są opodatkowane jako przychód z działalności gospodarczej.
Z jakich składek zwalnia ulga?
Ulga zwalnia przez sześć pełnych miesięcy od rozpoczęcia działalności z płacenia składek:
- na ubezpieczenia społeczne, czyli ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe,
- na Fundusz Pracy,
- na Fundusz Solidarnościowy.
Jak więc widać, ulga na start nie dotyczy ubezpieczenia zdrowotnego. Przedsiębiorca ma obowiązek zarejestrować się do ubezpieczenia zdrowotnego i opłacać co miesiąc składkę zdrowotną. Tę składkę można odliczyć od podatku. Korzystanie z ulgi nie zwalnia przedsiębiorcy z prawa do zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego w ZUS członków swojej rodziny.
Wysokość składki zdrowotnej zmienia się każdego roku. W 2021 roku kwota składki zdrowotnej wynosi minimum 381,81 zł.
Ulga na start: czy na pewno same korzyści?
Ulga na start to konkretne ułatwienie dla rozpoczynających działalność. W pierwszych miesiącach często przedsiębiorcy mają więcej kosztów niż przychodów, a składki trzeba płacić od pierwszego miesiąca. Zdjęcie z nich części ciężaru finansowego z pewnością ułatwia im przejście przez pierwsze trudne pół roku.
Tyle tylko, że za preferencje z pierwszych miesięcy prowadzenia działalności kiedyś jednak przyjdzie rachunek.
Przez sześć miesięcy ubezpieczony nie odkłada bowiem na emeryturę lub rentę. Przy przejściu na emeryturę (w wieku 60 lat w przypadku kobiet, 65 w przypadku mężczyzn.) może się okazać, że każdy przepracowany miesiąc – i składki z tego miesiąca – mają znaczenie dla wysokości świadczenia emerytalnego. Korzystając z preferencji dziś, przedsiębiorca może być więc stratny w przyszłości.
Ponadto jeśli przedsiębiorca korzystający z ulgi zachoruje albo będzie musiał opiekować się dzieckiem lub chorym członkiem rodziny, nie otrzyma świadczenia opiekuńczego. Nie dostanie również świadczeń w razie urodzenia dziecka, choroby lub wypadku.
Jeśli wziąć pod uwagę te wszystkie wyłączenia, ulga na start przestaje się jawić wyłącznie jako zbiór korzyści i możliwości zaoszczędzenia.
Jak długo można korzystać z ulg?
Ulga zwalnia z płacenia składek na ubezpieczenie społeczne przez sześć pełnych miesięcy od rozpoczęcia działalności z płacenia składek. Jeśli pierwszym dniem działalności jest dzień w trakcie miesiąca, to nie wlicza się go do sześciu miesięcy, w trakcie których można korzystać z ulgi.
Ustawodawca każe więc uwzględniać pełne miesiące kalendarzowe. Ma to duże znaczenie praktyczne: najkorzystniej jest rozpoczynać działalność w innym dniu niż pierwszy dzień miesiąca.
Jeśli ktoś rozpocznie działalność od 1 lipca 2021 r., to prawo do korzystania z ulgi zakończy się po sześciu miesiącach z dniem 31 grudnia 2021. Gdyby przedsiębiorca rozpoczął działalność 2 lipca, to korzystałby z ulgi do 31 stycznia. Jak to wyjaśnić? W drugim wariancie pierwszym pełnym miesiącem korzystania z przywileju byłby sierpień 2021 r., więc ulga będzie należała się za dłuższy czas.
Jak i gdzie zarejestrować ulgę na start?
Osoba zainteresowana skorzystaniem z ulgi na start w ciągu 7 dni od daty rozpoczęcia prowadzenia działalności musi zgłosić się w ZUS do ubezpieczenia zdrowotnego, z kodem tytułu ubezpieczenia, który zaczyna się od cyfr 05 40. Pozostałe dwie cyfry zależą od tego, czy przedsiębiorca ma ustalone prawo do emerytury lub renty oraz czy posiada orzeczenie o niepełnosprawności.
Zgłoszenia dokonuje się na formularzu ZUS ZZA.
Najprościej jest złożyć formularz zgłoszeniowy w trakcie rejestracji firmy w CEIDG. We wniosku CEIDG-1, zaznaczamy “ZZA” w punkcie 12.2 “Dołączam zgłoszenia ZUS”.
Zgłoszenie możesz także przekazać do ZUS w formie papierowej (ale pod warunkiem, że przedsiębiorca będzie rozliczać składki maksymalnie za 5 osób), w Programie Płatnik lub w aplikacji ePłatnik na Platformie Usług Elektronicznych.
To wszystko! Przez kolejnych sześć miesięcy przedsiębiorca będzie płacił wyłącznie składkę na ubezpieczenie zdrowotne, która, przypomnijmy, w 2021 roku wynosi minimum 381,81 zł miesięcznie.
Może być jeszcze taniej, bo niektórzy przedsiębiorcy zwolnieni będą nawet ze składki zdrowotnej.
Obowiązku płacenia jej nie mają:
- Emeryci i renciści pod warunkiem, że ich świadczenie nie przekracza miesięcznie wysokości minimalnego wynagrodzenia (a przychody z działalności nie przekroczą miesięcznie 50 proc. najniższej emerytury. Warunkiem jest też opłacanie podatku dochodowego w postaci karty podatkowej),
- Osoby niepełnosprawne bądź niepełnosprawne w stopniu umiarkowanym (przy spełnieniu warunków wysokości przychodów i opłacania podatku dochodowego w formie karty podatkowej).
Osoby pobierające zasiłek macierzyński, którego wysokość nie przekracza miesięcznie kwoty świadczenia rodzicielskiego.
Co po sześciu miesiącach, gdy ulga przestaje się należeć?
Przedsiębiorca, który po upływie 6-miesięcznego okresu karencji zdecyduje się na dalsze prowadzenie działalności gospodarczej, może skorzystać z dalszych preferencji, a więc z 2-letniej ulgi dla nowych firm lub “małego ZUS-u”.
2-letnia ulga dla nowych firm (preferencyjny ZUS) obejmuje okres pełnych 24 miesięcy od momentu rejestracji w ZUS. Przez ten czas przedsiębiorca może płacić mniejsze składki za ubezpieczenia społeczne.
Podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 75 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w IV kwartale roku poprzedniego. W ostatnim kwartale 2020 roku wynosiła ona 5656,51 zł, zatem składka zdrowotna w 2021 roku jest równa 381,81 zł Składka zdrowotna podlegająca odliczeniu, czyli 7,75 proc. podstawy wynosi 328,78 zł.
Przedsiębiorcy będący objęci 2 letnią ulgą dla nowych firm, mają również możliwość przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, którego stawka wynosi 2,45 proc.
Preferencyjne składki ZUS, zaraz po uldze na start, są najkorzystniejszą, pod względem ekonomicznym, opcją dla początkujących przedsiębiorców.
Z kolei “mały ZUS” jest przewidziany dla osób osiągających niewysokie przychody (w 2020 roku nie więcej niż 120 tys. zł w 2020 r.). Ponadto przedsiębiorca musi wykazać, że w poprzednim roku prowadził działalność przez co najmniej 60 dni.
Ambitny jak przedsiębiorca
Gdy minie już czas preferencji, każdy przedsiębiorca będzie musiał odprowadzać miesięczne składki do ZUS w wysokości co najmniej 1457,49 zł. To minimalna wysokość składek w 2021 roku (obejmuje składkę na ubezpieczenie zdrowotne). Wysokość składek zmienia się co roku, bo powiązane są one z różnymi parametrami ekonomicznymi.
Dla jednego przedsiębiorcy będzie to dużym obciążeniem, inny nawet nie zauważy, że z jego konta pobrana została taka kwota. Pamiętajmy, że wysokość składek przedsiębiorcy jest stała i nie zależy od tego, ile w danym miesiącu zarobił – zupełnie inaczej niż w przypadku “etatowców”, których obciążenie rośnie proporcjonalnie do zarobków.
Składki niepowiązane z dochodem to jednak nie jedyny powód, dla którego warto być przedsiębiorcą. Możliwość działania na własny rachunek i realizacji swoich pomysłów, samodzielność, decydowanie o kierunkach rozwoju – to wszystko motywuje ludzi do tego, by zamiast pracować dla kogoś, sami stworzyli sobie miejsce pracy.
Czytaj więcej: Praca na etacie coraz mniej atrakcyjna dla młodych Polaków
Bądźmy jednak realistami: codzienność przedsiębiorcy to nie film, w którym odnoszący sukcesy młody biznesmen jeździ szybkim samochodem i mieszka w apartamentowcu. Zmieniające się przepisy, duża konkurencja i nieustannie rosnące wymagania klientów sprawiają, że nie jest łatwo utrzymać się na rynku. Statystyki nie kłamią: 30 proc. nowych firm upada w ciągu roku. Dane za “pandemiczne” lata 2020 i 2021 mogą być jeszcze gorsze. Stąd dobrym pomysłem może okazać się wejście w model franczyzowy, w którym przedsiębiorca – zwany franczyzobiorcą – działa pod marką rozpoznawalnej firmy. Jest niezależny prawnie i organizacyjnie od franczyzodawcy, ale już na starcie dostaje od niego pomoc, cenne wskazówki i rozpoznawalność.
